เกร็ดการเงินระหว่างประเทศ

การเข้าไปดำเนินธุรกิจในเวียดนาม นอกจากการศึกษาข้อมูลทั่วไปและกฎระเบียบในภาคธุรกิจของเวียดนามให้ละเอียดถี่ถ้วนแล้ว ผู้ประกอบการควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับระบบสถาบันการเงินของเวียดนามเช่นกัน ซึ่งจะช่วยให้การดำเนินธุรกิจเป็นไปอย่างราบรื่น เนื่องจากปัจจุบันสถาบันการเงินเข้ามามีบทบาทและเกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะการเป็นแหล่งเงินทุนที่สำคัญให้กับภาคธุรกิจ ตลอดจนเป็นที่ปรึกษาทางการเงินให้กับผู้ประกอบการในการดำเนินธุรกิจ ทั้งนี้ สถาบันการเงินในเวียดนามแบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ ธนาคารพาณิชย์ของรัฐ (State- owned Commercial Banks) ธนาคารพาณิชย์เอกชน (Private Commercial Banks) ธนาคารเฉพาะกิจ (Policy Banks) และสถาบันการเงินที่ไม่ใช่ธนาคาร (Non-Financial Institutions) ซึ่งปัจจุบันธนาคารพาณิชย์ของรัฐถือเป็นธนาคารที่มีบทบาทสำคัญในการทำธุรกรรมการเงินในเวียดนามและเป็นกลุ่มที่ครองส่วนแบ่งตลาดมากที่สุด คิดเป็นกว่าร้อยละ 40 ของระบบธนาคารเวียดนาม

            ธนาคารพาณิชย์ของรัฐในเวียดนามมีจำนวน 5 ธนาคาร ซึ่งแต่ละธนาคารจัดตั้งขึ้นเพื่อภารกิจที่แตกต่างกัน ดังนี้ 1) Bank for Investment and Development of Vietnam (BIDV) จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการสินเชื่อแก่โครงการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ 2) Vietnam Bank for Industry and Trade (Vietinbank) จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการสินเชื่อในภาคอุตสาหกรรมและการค้า 3) Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam (Vietcombank) จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการสินเชื่อด้านการค้า โดยเฉพาะการส่งออกและนำเข้า 4) Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development หรือ Agribank จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการสินเชื่อในภาคเกษตรกรรม และ 5) Housing Bank of Mekong Delta หรือ MHB จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการสินเชื่อด้านที่อยู่อาศัย โดยเฉพาะในพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันธนาคารพาณิชย์ของรัฐเกือบทั้งหมดมีรูปแบบการให้บริการที่หลากหลายมากขึ้นและส่วนใหญ่สามารถให้บริการทางการเงินครบวงจร ซึ่งธนาคาร BIDV ธนาคาร Vietinbank และธนาคาร Vietcombank ถือเป็น 3 ธนาคารพาณิชย์ของรัฐที่ได้รับความนิยมจากภาคธุรกิจสูงสุดในเวียดนาม  โดยมีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้

• Bank for Investment and Development of Vietnam (BIDV) เป็นธนาคารที่เก่าแก่ที่สุดและหากวัดจากมูลค่าสินทรัพย์รวมถือเป็นธนาคารที่ใหญ่เป็นอันดับหนึ่งของเวียดนาม ปัจจุบันมีสาขาราว 190 แห่ง มีพนักงานราว 24,000 คน BIDV เน้นให้บริการสินเชื่อระยะกลางและระยะยาวแก่โครงการลงทุนต่างๆ ในเวียดนาม โดยเป็นแหล่งเงินทุนสำคัญในการสนับสนุนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ แต่ก็ขยายการให้บริการครอบคลุมภาคเศรษฐกิจสำคัญอื่นๆ เช่น ภาคเกษตรกรรม ภาคอุตสาหกรรมที่ใช้เทคโนโลยีขั้นสูง ภาคส่งออก ตลอดจนสนับสนุนการเริ่มต้นธุรกิจสำหรับผู้ประกอบการ SMEs ทั้งนี้ ในช่วงที่ผ่านมา BIDV เป็นธนาคารของรัฐที่มีบทบาทสำคัญในการนำนักลงทุนเวียดนามออกไปลงทุนในต่างประเทศ โดยเฉพาะในประเทศเพื่อนบ้านอย่างกัมพูชา สปป.ลาว และเมียนมา นอกจากนี้ ยังเป็นธนาคารเวียดนามแห่งแรกที่เข้าไปเปิดให้บริการในเมียนมา โดยได้รับใบอนุญาตดำเนินการอย่างเป็นทางการจากรัฐบาลเมียนมาเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2559
• Vietnam Bank for Industry and Trade (Vietinbank) เป็นธนาคารใหญ่อันดับสองของเวียดนามเมื่อวัดจากมูลค่าสินทรัพย์ แต่หากวัดจากทุนจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ถือเป็นธนาคารที่มีทุนจดทะเบียนมากที่สุดในตลาดหลักทรัพย์เวียดนาม มีสาขาราว 155 แห่ง มีพนักงานราว 22,000 คน จัดตั้งขึ้นเพื่อให้บริการสินเชื่อแก่ผู้ประกอบการในภาคอุตสาหกรรมเป็นหลัก ซึ่งในช่วงที่ผ่านมา Vietinbank มีการขยายสาขาในต่างประเทศ ได้แก่ เยอรมนี 2 แห่ง และ สปป.ลาว 1 แห่ง รวมถึงมีสำนักงานผู้แทนในเมียนมา 1 แห่ง ทั้งนี้ Vietinbank เป็นธนาคารที่ติดอันดับสูงสุดใน 3 ธนาคารพาณิชย์ของรัฐในเวียดนาม ที่ได้รับการจัดอันดับอยู่ใน 500 อันดับแรกของ The World’s Most Valuable Banking Brands ในปี 2561 ซึ่งจัดโดย Brand Finance บริษัทที่ปรึกษาด้านการเงินชั้นนำของโลก
• 
• • Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam (Vietcombank) เป็นธนาคารของรัฐแห่งแรกที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์เวียดนาม และถือเป็นธนาคารที่มีผลกำไรมากที่สุด จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนการให้บริการสินเชื่อเพื่อการส่งออกและนำเข้า รวมถึงบริการธุรกรรมการเงินระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม ในช่วงที่ผ่านมา Vietcombank ขยายการให้บริการทางการเงินที่หลากหลายขึ้น จนปัจจุบันสามารถก้าวสู่การเป็นธนาคารที่ให้บริการทางการเงินครบวงจร มีสาขาราว 100 แห่ง และมีพนักงานราว 15,000 คน ทั้งนี้ Vietcombank เป็นธนาคารแห่งแรกที่ให้บริการบัตรเครดิตในเวียดนาม และปัจจุบันถือเป็นผู้นำตลาดในธุรกิจดังกล่าว ครองสัดส่วนบัตรเครดิตราว 30% ของจำนวนบัตรเครดิตทั้งหมดในเวียดนาม และมีจุดชำระเงินด้วยบัตรเครดิต (Points of sale) ราว 50,000 จุดทั่วประเทศ  นอกจากนี้ ยังเป็นธนาคารที่มีเครือข่าย ATM ที่ใหญ่ที่สุดในเวียดนาม  ด้วยจำนวนเครื่อง ATM ราว 2,400 เครื่อง ซึ่งกล่าวได้ว่าปัจจุบัน Vietcombank ถือเป็นธนาคารที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในเวียดนามและได้รับการจัดอันดับความน่าเชื่อถือโดยสถาบันจัดอันดับความน่าเชื่อถือชั้นนำของโลกสูงที่สุดในบรรดาธนาคารเวียดนาม

                   ทั้งนี้ เป็นที่น่าสังเกตว่า ธนาคารพาณิชย์ในเวียดนามที่มีอยู่ราว 50 ธนาคาร (ไม่รวมสาขาของธนาคารต่างชาติ) ส่วนใหญ่เป็นธนาคารพาณิชย์เอกชนขนาดเล็ก และมีระบบการจัดการที่ยังไม่ได้มาตรฐานนัก ดังนั้น การเลือกใช้บริการทางการเงินจากธนาคารพาณิชย์ในเวียดนามผู้ประกอบการจึงต้องพิจารณาให้รอบคอบ และควรเลือกใช้บริการธนาคารพาณิชย์ที่น่าเชื่อถือและมีฐานะการเงินที่แข็งแกร่ง โดยเฉพาะธนาคารพาณิชย์ของรัฐที่กล่าวมาข้างต้น เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นจากการดำเนินธุรกรรมทางการเงินโดยเฉพาะธุรกรรมทางการเงินระหว่างประเทศ